Λαγόχειλο (Χειλεοσχιστία)

Συχνή ανωμαλία των χειλέων, γνωστή από το 2ο αιώνα π.Χ.

Εμφανίζεται με συχνότητα 1:1000 γεννήσεις. Ενοχοποιούνται, γενετικοί φυλετικοί, κληρονομικοί παράγοντες, η ηλικία της μητέρας, οι λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της κύησης (τοξοπλάσμωση, ερυθρά, λοίμωξη από κυτταρομεγαλοιό).

Η άποψη, ότι η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική, φαίνεται πως είναι η σωστότερη. Το λαγόχειλο μπορεί να είναι ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο, μερικό ή πλήρες. Η σχισμή του άνω χείλους, μπορεί να έχει τη μορφή  εντυπώματος ή και να χωρίζει το άνω χείλος σε όλο του το ύψος.

Συνυπάρχει ανωμαλία της ρινός.

Η Πλαστική Χειρουργική είναι η μόνη λύση. Ο στόχος είναι η σύγκλιση της σχιστίας και η δημιουργία ενός λειτουργικού άνω χείλους με φυσιολογική εμφάνιση. Κατά κανόνα χρειάζονται διορθωτικές επεμβάσεις του χείλους και της ρινός, αργότερα στην εφηβεία.

Λυκόστομα (Υπερωιοσχιστία)

Σχιστία της υπερώας, κοινώς ουρανίσκου, γνωστή ως λυκόστομα. Μπορεί να συνυπάρχει με τη χειλεοσχιστία ή εμφανίζεται μεμονωμένα με συχνότητα 1:2500 γεννήσεις.

Η ποικιλομορφία της έχει οδηγήσει τους ερευνητές σε πολλές ταξινομήσεις, που έχουν βέβαια επιστημονικό ενδιαφέρον, αλλά δεν προσφέρουν ιδιαίτερη βοήθεια στην πράξη.

Πολλά προβλήματα δημιουργεί στο νεογνό το λυκόστομα :

- στη σίτιση : δεν μπορεί να θηλάσει, λόγω αδυναμίας δημιουργίας κενού στη στοματική κοιλότητα

- στην ομιλία : αργότερα το παιδί παρουσιάζει ένρινη ομιλία, ''ρινολαλιά''

- οδοντικές ανωμαλίες: ελαττωμένη οδοντική σύγκλειση

- μέση ωτίτιδα και βαρηκοΐα

Για το χρόνο αποκατάστασης (timing,) υπήρχε ανέκαθεν σκεπτικισμός. Για πολλά χρόνια, είχε ορισθεί σαν κατάλληλος χρόνος επέμβασης, η ηλικία των 18-24 μηνών.

Σήμερα γίνεται νωρίτερα. Όλο και περισσότεροι χειρουργοί υποστηρίζουν την αποκατάσταση σε δυο (2) χρόνους. Συγκεκριμένα, την πρώιμη σύγκλειση της μαλακής υπερώας( early repair ) κατά τον 3ο-6ο μήνα, ενώ η σύγκλειση της σκληράς υπερώας γίνεται αργότερα ( delayed repair ) κατά τον 15ο-18ο μήνα, ώστε να μην επηρεαστεί η ανάπτυξη της άνω γνάθου.

Η αντιμετώπιση των ασθενών γίνεται από μια ομάδα ειδικών, που περιλαμβάνει εκτός από τον Πλαστικό Χειρουργό, τον ΩΡΛ, τον Ορθοδοντικό, ενώ απαραίτητες θεωρούνται και οι ασκήσεις ορθοφωνίας.

Μικρωτία

Ο όρος μικρωτία δεν είναι ακριβής, επειδή δίνει την εντύπωση ότι το πτερύγιο έχει κανονική διάπλαση, αλλά είναι μικρότερο του συνηθισμένου. Ουσιαστικά όμως πρόκειται για απλασία ή υποπλασία του ωτός.

Παρουσιάζεται με μεγάλη ποικιλία μορφών. Αποδίδεται στην κληρονομικότητα, σε ισχαιμία της αρτηρίας του αναβολέα, σε προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά την εγκυμοσύνη.

Κατά κανόνα συνυπάρχει κάποιου βαθμού βαρηκοΐα. Η θεραπεία της εξαρτάται από τη μορφή και τη βαρύτητα της.

Στη διόρθωση της μικρωτίας χρησιμοποιείται πλευρικός χόνδρος, ως εμφύτευμα.

Η μεγάλη δυσκολία αποκατάστασης οφείλεται, αφενός μεν στην ανάγλυφη αρχιτεκτονική του πτερυγίου, την οποία τίποτα δεν μπορεί να τη μιμηθεί, αφετέρου δε, στο ότι το δέρμα του αυτιού είναι λεπτό και η επιτυχής συγκράτηση ενθεμάτων επισφαλής. 

Η διόρθωση αρχίζει από την ηλικία των 6 ετών και ολοκληρώνεται σε 3-4 στάδια με καλά αποτελέσματα. Άλλος τρόπος αποκατάστασης, είναι η χρήση αλλοπλαστικών υλικών (Porex - Medpor, σκελετός από σιλικόνη).